نیو کلیڈونیا دی آزادی

بیتے ایتوار 4 نومبر 2018 نوں دنیا دے مغربی پیسیفک اوشن دے وچ وسے ہوئے اک جزیرہ نیو کیلیڈونیا وچ دیس دی آزادی لئی ریفرینڈم ہویا۔ جس نوں فرانس دی سرکار ولوں 1998 وچ ہوئے سمجھوتے مطابق کروایا گیا۔ بھاویں اس ریپھرینڈم وچ اس جزیرہ دے وسنیک لوکاں نے اپنے مستقبل نوں فرانس دیس دے نال جوڑ کے رکھن نوں ترزیہ دتی اے پر ایہہ جو جت-ہارت دا فرق سی بہت معمولی سی۔ اس وچ آزادی پسند لوکاں دی شامولیئت بہت بھرویں سی۔ اس بھرویں حمایت کرکے فرانس دیس نوں دو سالاں بعد ملک دے مستقبل لئی پھر توں ریپھرینڈم کرواؤنا پویگا۔ کیونکہ اتھوں دے پرانے تے مستقل جناں نوں کناکس لوک وی کیہا جاندا اے اوہناں دی وڈی گنتی دی پورن حمایت کیلیڈونیا نوں اک آزاد دیس وجوں ترقی یافتہ کرن دی اے۔ دو سالاں بعد دیس دے مستقبل متعلق ہون والی ووٹ ریپھرینڈم دے نتیجیاں کارن لازمی اے۔ نیو کیلیڈونیاں جزیرےآں نال بھریاں ہویا دیس اے جو کہ دکھن مغربی پیسیفک مہانساگر وچ آسٹریلیاں توں 750 میل دی دوری تے مشرق ول وسیا ہویا اے۔ ایہہ ملک 1853 توں فرانس دی ریاست اے اتے اسنوں راجا نیپولیئن ویلے توں فرانس نے اپنے راج پربندھ وچ لیا ہویا اے۔ دوسرے مہانیدھّ توں بعد فرانس نے جہڑے ملکاں (کلونیاں) دے راجحصہ اوہناں کول رہِ گئے سی اناں وچ نیو کیلیڈونیا اک سی۔ جس دی آزادی متعلق سوچ وچار توں بعد فرانس سرکار نے 1998 وچ ایہہ تہہ کیتا سی کہ نیو کیلیڈونیاں دے وسنیک اپنی آزادی جاں سوچ نوں ریفرینڈم راہیں ہوئی ووٹ ولوں ظاہر کر سکدے ہن۔ اس لئی اناں نے اس ملک دے واسیاں نوں تن وار ووٹ پاؤن دا موقع مہیا کیتا اے جسدی لڑی وچ 4 نومبر 2018 نوں آزاد خدمختیاری لئی ووٹ پائی گئی۔ اگلیاں دو ووٹاں دے موقعے 2020 تے 2022 وچ مقرر کیتے گئے ہن۔ اس واری بھاویں ایہہ لگدا سی کہ 70٪ وسوں اپنے ووٹ دے حق راہیں فرانس دیس دے نال ہی رہنا چاہیگی پر آخری ووٹ نتیجیاں مطابق 44٪ لوکاں نے آزادی متعلق اپنی حمایت دا پرگٹاوا کیتا اے۔ اس وچ وڈی گنتی نیو کیلیڈونیا دے مستقل وسنیکاں دی اے۔ نیو کیلیڈونیاں دنیا دے اک مشہور یاتری جیمز ککنے ایہہ ملک لبھیا سی۔ اتھے ہن ویلے نال دوسرے ملکاں دے لوک تے ایشیئن وی جا وسے ہن پر پھیر وی ایہہ کافی چھوٹا ملک منیا جاندا اے۔ اسدا سارا راج پربندھ نیو کیلیڈونیا دے لوکاں ولوں چنی ہوئی انتظام کول اے۔ پر اس دا مکھ سروہیرو سنچالک دیس فرانس ہی اے۔ فرانس دی ہی کرنسی چلدی اے تے اتھوں دے لوکاں نوں وی فرانس دیس دے واسی منیا جاندیاں اے۔ اتھوں دے لوک فرانس دیاں صدارتی چوناں وچ حصہ لے سکدے ہن فرانس دی پرالیمینٹ وچ وی ایہناں دے چار نمائندے بیٹھدے ہن۔ ایہہ نیو کیلیڈونیا اقوام متحدہ دی اس لسٹ وچ وی شامل اے جس راہیں اقوام متحدہ نے ایہہ کیہا اے کہ اس کھتے کول خدمختیاری نہیں اے۔ 1986 وچ وی اک وار خدمختیاری لئی ووٹ پئی سی جس وچ وی فرانس ماتحت رہن والے لوکاں نے خدمختیاری دے الٹ ووٹ پائی سی۔ استوں کجھ سال بعد نیو کیلیڈونیاں وچ آزادی پکھی پرتشدد وارداتاں ہوئیاں سن پر کجھ ملا کے اتھے ہن امن امن تے جمہوریات اے تے آزادی پکھی سوچ دی حمایت ودھ رہی اے۔ اس بھاونا کرکے ہی اس دیس وچ ہن دنیا دے چند دیساں وانگ دو قومی جھنڈیاں نوں مانتا اے اک فرانس دا جھنڈا اے تے دوسراں نیو کیلیڈونیا دا اے۔ اسے طرحاں دوسریاں مقامی بولیاں نوں وی قومی تھاں دتے گئے ہن۔ اسے طرحاں نال دیس نے اپنا قومی گائن وی فرانس توں علاوہ تیار کیتا اے۔ ہن 2020 دا آؤن والا ریفرینڈم جس متعلق نیو کیلیڈونیا سرکار دی رضا مندی تے فرانس دی رہنمائی ضروری اے، نوں تہہ کرنا ضروری تاں جو اتھوں دے لوک اپنی پورن خدمختیاری دا اظہار کر سکن۔ سکھ ہون دے ناطے سکھاں اندر وی اس احساس دی بھاونا آؤندی اے کہ کی بھارت ورگے ملک وچ وی کدے فرانس دیس وانگ اپنے اندرونی طور تے اسانت صوبیاں دیاں قوماں لئی کوئی اجیہی ووٹاں دی پرکریاں اپنائی جاوے گی جس راہیں اتھوں دے لوک اپنی سوچ دا پرگٹاوا کر سکنگے۔ ایہہ وی ضروری اے کہ سکھ قوم آپے بنے سکھ آگوآں دے پچھے لگ کے خدمختیاری دیاں ہوائی گلاں وچ ہی گھر کے اپنے مستقبل نوں ہمیشہ وانگ کھلار کے نہ رکھ لوے۔