اپنا اک پنجاب

اورنگ زیب  دے مرن یعنی 1707 توں 1765 تیک دے حالات ول جھات پائیے تاں نرے 58 ورہیاں وچ  مغل راج  دا جلوس نکل چکیا سی۔ نرے 58 ورہیاں وچ گیارہ حکمران مغل تخت تے بیٹھے تے جے ایس وچوں  محمد شاہ رنگیلا  دی 29 ورہیاں دی حکمرانی کڈھ دیو تاں باقی 29 ورہیاں وچ 10 حکمران مغل تخت تے بیٹھدے ڈھیندے رہے۔  محمد شاہ  29 ورہے حکمران تے رہیا پر اس دے دور وچ  ایران  توں  نادر شاہ  نے 1738 توں بعد اتے  افغانستان  توں  احمد شاہ ابدالی  نے 1748 توں بعد جہیڑی چڑھائیاں  دلی  ول کیتیاں اوہ تاں مارے کامیاب ہوئے پئی  پنجاب ، جنوبی ہند، سر ہند تے  بنگال  وچ بہوں پواڑے چل رہے سن۔ 1707 دے بعد جہیڑا وی مغل تخت تے بیٹھا اوہ  اکبر ،  اورنگ زیب  ورگا نہیں سی کہ اہناں پواڑیاں نوں فہماں نال نجھٹ لیندا۔ آپسی جہیڑیاں نوں نجھٹن دا چوکھا ول تے  مہاراجہ رنجیت سنگھ  نوں ہی آوندا سی پر اوہ ہلے واٹری فارم وچ ہی سی۔ نادر شاہ  نیں جدوں 1738 وچ دلی تے اپنا قبضہ کیتا تے محمد شاہ نوں اک خیمے وچ تاڑ دتا۔ پھیر نادرے آکھیا پئی جنگی مہماں تے بڑی رقم لگ گئی ہے ایس لئی مینوں 5 کروڑ روپے دیو۔ سید لطیف اپنی کتاب  تریخ پنجاب  وچ ایس دا احوا

ہندو تریخ دان مسلمان حملہ آوراں تے بعد وچ ایتھے حکومت کرن والے سلطاناں نوں متعصب دس کے اینہاں اُتے الزام تراشی کر دے نیں کہ اینہاں نے [[ہندو|ہندوآں]] دے مندر ڈھائے تے لٹ مار کیتی  جس وچ ہن بوہت سارے مسلمان  نام نہاد دانشور وی رل گئے نیں پر حقیقت اسدے الٹ اے ۔ ==مسلم سلطاناں دے حملیاں توں پہلاں بھارت وچّ مندر ڈھاہے جانا== ایہہ صرف اک متھّ اے کہ [[بھارت]] وچّ مندر ڈھاہے جان دا سلسلہ مسلم حاکماں ولوں ہی شروع کیتا گیا، اصل وچّ مندر ڈھاہے جان دا سلسلہ بھارت وچّ پہلاں توں ہی جاری سی، اتے مسلم حاکماں دے تیجے عرصے وچّ آ کے صرف اس روایت نوں اگے ودھایا گیا، دوجے عرصے دوران مندر ڈھاہے جان دے کارن الگّ ہن۔ بھارتی اتہاس دے وچکارلے ویلے وچّ ہندو راجیاں ولوں اک-دوجے اتے حملیاں اتے قبضیاں دوران اک-دوجے دے علاقے وچّ مندراں نوں ڈھاہن اتے مورتیاں توڑن جاں چکّ کے لے جان دیاں کئی مثالاں ملدیاں ہن۔   کجھ کو اداہرناں  ایہہ نیں:۔ ===پلو تے چلوکا خانداناں دا اک دوجے دے مندر ڈھاہنا=== 642 عیسوی وچّ پلو خاندان  دے راجے نرسمھاورمن پہلے نے چالوکا راج دا راجگڑھ وچوں گنیش دی مورتی لٹّ لئی سی، پنجاہ سالاں بعد

اصل وچ ٹپہ صرف پنجابی شاعری دی اِک صنف ہے۔ ایہہ پنجابی رہتل، وسیب، رہن سہن، رسماں رواجاں اتے فصلاں دی کٹائی دے ویلیاں تے ہون والے میلیاں دی تصویر وکھاؤندا اے۔ انگریزی بولی وچ ٹپے بارے مطلب کجھ ایس طرح لکھیا ہویا اے: "A line or verse of song or poem, a form in Punjabi Folk Song; stroke of digging or cutting implement; bounce; or selound ball." (1) کہن دا مطلب ایہہ وے پئی اِک سطر دا گیت، مصرعہ یاں نظم، پنجابی لوک گیت دی اِک صنف۔ بھوئیں نُوں کہئ دے نال پُٹن یاں کھڈا مار کے کٹن دے کم نوں ’ٹپہ مارنا‘ وی آکھدے نیں۔ اُچھلنا، کُدنا بھُرکنا، گیند دا بھوئیں تے سَٹ کھا کے اُچھلنا، نِکی چھال، نِکیاں لانگاں نوں ٹپہ کیہا جاندا ہے۔ ’’ٹپہ‘‘ پنجابی بھاشا دے شبد ’’ٹَپن‘‘ توں بنیا ہے۔ ’’اڈی ٹپہ‘‘ اِک پنجابی کھیڈ دا ناں وی ہے۔ ایس کھیڈ وچ پیراں وچوں ٹپ ٹپ دی واج آؤندی ہے۔ ٹپے توں اڈ ایہہ صنف وکھو وکھ تھاواں تے وکھو وکھ ناواں دے نال مشہور ہے۔ جیویں گانگڑہ، سبی اَتے ایبٹ آباد وچ قینچی، پشتو اتے ہندی بھاشا دے علاقیاں وچ ٹپّا، کئی ہور تھاواں تے ’’ڈپہ‘‘ اتے بنگالی زبان وچ ’’ٹوپا‘‘ دے ناواں نال

ّ­بھارتی پنجاب دے پانیاں دا مسئلہ [[بھارت]] دی [[برطانوی ہند]]  توں آزادی دے نال ای شروع ہو گیا سی ۔ ==پانی دوجے صوبےآں نوں دین دی پالیسی== دریائی پانیاں تے [[بھارت سرکار]] ولوں شروع توں ہی [[پنجاب]] نال دھکہ کیتا گیا اے تے پنجاب دے قدرتی سومے پانی وچوں دھکے نال بناں کوئی ملّ دتے مفت وچّ گوانڈھی صوبیاں [[راجستھان]]، [[ہریانہ]] تے [[دلی]] نوں دیکے پنجاب نوں معاشی پکھوں کنگال ہی نہیں کیتا اے، سگوں پنجاب دے کساناں نوں ٹیوبویلاں تے انحصار بنا کے قرضئی بنایا اے اتے خُدکشیاں کرن لئی مجبور وی کیتا اے۔ سٹے وجوں دھرتی ہیٹھلا پانی تیزی نال ہیٹھاں جا رہا اے تے لگبھگ ادھا پنجاب ڈارک زون وچّ آ کے بنجر بنن جا رہا اے۔ ==رپیریئن حق== دریائی پانیاں دے معاملے وچّ رپیریئن حق دا مطلب اے کہ پانی جس زمین وچوں قدرتی طور تے وہندا اے، اس دی ورتوں کرن دا اختیار اس زمین دے مالکاں دا اے۔ [[نرمدا دریا]] دے پانیاں تے [[راجستھان]] ولوں جتائے گئے حق نوں نرمدا واٹر ڈسپیوٹ ٹربنل نے ردّ کردے ہوئے فیصلہ سنایا سی کہ راجستھان وچوں نرمدا دریا دا کوئی حصہ لنگھدا نہ ہون کارن راجستھان اس دریا دا غیر رپیریئن صوبہ اے تے اس